Aktualności

Schody jako arcydzieło

data dodania: 2016-09-15

W środowisku architektów i projektantów formuła znanego designera Alexa de Rijke „schody są darem, jaki rzeźbiarstwo ofiarowuje architekturze” traktowana jest bardzo poważnie. Rzeczywiście, niewiele jest elementów budynku, przy tworzeniu których na etapie projektu możliwa jest taka różnorodność rozwiązań: kształtu, barwy i materiału. Są schody-półki na książki, schody-zjeżdżalnie, kardiolodzy zalecają zasiedziałym mieszczuchom kilka wspinaczek po schodach dziennie, a specjaliści od rehabilitacji instalują przy balustradzie windy-siedziska dla osób, którym trudno poruszać się po własnych siłach. Ale są tacy, którzy idą dalej – i sięgają po schody jako całkowicie samodzielny element architektoniczny, rzeźbiarski, zdobniczy.

Czasem, choć nieczęsto, takie „samodzielnie stojące schody” towarzyszą w połowie przerwanej z racji kłopotów finansowych inwestycji – i wówczas często używane określenie „schody do nieba” staje się mocno ironiczne. Zwykle jednak nie idzie o urywające się w połowie schody na piętro, lecz pomysł na ożywienie przestrzeni. W Warszawie najbardziej bodaj znane są „schody do nieba” stojące na warszawskich Bielanach, dwa kroki od pokamedulskiego kościoła, gdzie proboszczem jest charyzmatyczny ks. Wojciech Drozdowicz: unoszą się ku górze jak podwójna spirala DNA i co i raz trzeba je przegradzać liną, by rozbawione pociechy nie zapędziły się zbyt wysoko.

Czym są jednak dwie „nitki” schodów w porównaniu z inicjatywą brytyjskiego projektanta Thomasa Heatherwicka, który wzniósł na dolnym Manhattanie strukturę nazwaną „Vessel”? Wznosząca się ku górze arcygeometryczna konstrukcja nie ma niczego podobnego sobie na świecie: kolejne zabiegi schodów wznoszą się pod kątem 60 stopni w stosunku do poprzedniego odcinka, wyznaczając w powietrzu kolejne ascetyczne sześciokąty. Całość, utrzymana w ciepłych kolorach miedzi (na ten kolor zabarwiono konstrukcję ze stali szlachetnej) liczy aż 154 odcinki i 2500 stopni: poszczególne zabiegi łączą podesty i platformy w liczbie osiemdziesięciu.

Na Vessel może się jednocześnie wspinać (lub ścigać, lub ganaiać w berka) kilkaset osób, które z kilkudziesięciu różnych poziomów mogą podziwiać minidzielnicę Hudson Yards. O dziwo, chętnych do na pozór „bezcelowej” wspinaczki nie brakuje: o każdej porze dnia na platformach można znaleźć kilkanaście par, kilkoro starszych państwa, rzesze turystów: najwyraźniej podoba nam się przemieszczanie na kruchych na pozór konstrukcjach, zawieszonych w powietrzu.

Budżet instalacji Heatherwicka, do którego dorzucili się zarówno inwestorzy prywatni, jak władze miejskie, liczy kilka milionów dolarów. Nie sposób się z nim mierzyć; ale warto chyba zalecić osobom, zastanawiającym się nad wyborem projektu domu jednorodzinnego, by wybierały jednak rozwiązania piętrowe: dla zdrowia i dynamiki warto czasem udać się na wspinaczkę bodaj po własnych schodach.

Grudzień 2018
data dodania: 2018-12-31

Okolice Sylwestra to naturalny czas, by pomyśleć o recyclingu tego, co pozostaje po szampańskich zabawach – także w kontekście budownictwa i wykorzystywania odpadów jako surowców.
Projektów „Domów z butelek” powstało już kilkaset, wszystkie według podobnego schematu: położone na płask, połączone spoiwem butelki świetnie sprawdzają się jako cegły. Sprawdziłyby się pewnie i butelki od szampana, wyjątkowo przecież grubościenne, więc i odporne, choć ze względu... więcej...

data dodania: 2018-12-30

Doniczki? Oczywiście. Sadzonki w kuchni? Jak najbardziej. Ogródek z warzywami za domem? Coraz częściej, w miarę, jak rośnie moda na „eko”. Ale umieszczenie gigantycznych donic na warzywa i zboża na fasadzie budynku, tak, by łatwo było można po nie sięgnąć, to pomysł, na który wpada niewielu projektantów domów jednorodzinnych: na szczęście architektom ze studia Bomzero w Kuala Lumpur nie zabrakło odwagi ani fantazji.

więcej...
data dodania: 2018-12-29

Wykorzystywanie dawnych, zrujnowanych lub w najlepszym razie porzuconych budynków gospodarczych na nowe domy jednorodzinne to częsta, modna i cenna dla krajobrazu kulturowego praktyka. Od Skandynawii po Nową Anglię dawne młyny, kaszarnie i stajnie są przebudowywane i częściowo wyburzane, by stworzyć miejsce dla nowych mieszkańców. Ale rozwiązanie, po które sięgnęło mediolańskie studio Wok, idzie o kilka kroków dalej: dawna murowana stodoła, stojąca w toskańskim pejzażu, została... więcej...

data dodania: 2018-12-28

Rozwiązanie, zaproponowane przez belgijskie studio architektoniczne Gijs Van Vaerenbergh, na pozór niewiele znaleźć może zastosowań w architekturze: flamandzcy twórcy zaprojektowali bowiem rodzaj pawilonu, przeznaczonego na uroczystości na… niemieckim cmentarzu wojennym z pierwszej wojny światowej. A jednak elegancja  i prostota tego rozwiązania są czymś, do czego nawiązać mogą projektanci małej architektury i domów jednorodzinnych.

więcej...
data dodania: 2018-12-23

Projekty domów jednorodzinnych zazwyczaj odwołują się do logiki symetrii: konkretne budynki są skupione wokół centralnego miejsca (jadalni, kuchni), za czym w chłodniejszym klimacie przemawia również ekonomia i ergonomika. W Argentynie można jednak mniej przejmować się tego rodzaju względami: może dlatego architekt Pablo Gagliardo zdecydował się na wzniesienie budynku o powierzchni aż 370 m.kw. na planie wąskiego prostokąta?

więcej...
data dodania: 2018-12-17

Poziom czy pion – to oczywiście rozdroże geometrii, ale też podstawowy dylemat współczesnych urbanistów, projektantów i filozofów architektury. Często wybór ten narzucany jest przez okoliczności: wiadomo, że w poziomie buduje się częściej tam, gdzie gruntu jest pod dostatkiem, a użytkownikom zależy na niepokonywaniu dużych różnic wysokości. W miastach już od kilkuset lat ceny gruntu wymuszają wznoszenie budynków w pionie – a od 150 lat mamy do czynienia z rewolucją... więcej...

data dodania: 2018-12-16

Jak pamiętamy – Janus, rdzennie rzymskie bóstwo, nie miał właściwie „świątyń” w ścisłym znaczeniu tego słowa. Jako bóstwu „przejścia” oddawano mu cześć w drzwiach wejściowych do budynków: jedynym wyjątkiem była świątynia w północnej części Forum Romanum, „prastara brama z najdawniejszych obwarowań, którą dla szczególnej świętości zachowano... Jej czarne, omszałe ściany, zbudowane z nierównych bloków kamienia, okryto płytami brązowymi”. Wszędzie... więcej...

data dodania: 2018-12-03

Nie jest trudno otwierać mocą decyzji architektonicznej okna i dziedzińce, pruć ściany i decydować się na otwarte na przestrzał wnętrza, kiedy nie mamy nic do ukrycia. Ale jak zabezpieczyć naprawdę wartościowe zbiory i pomieszczenia, nie zamieniając budynku w betonowy sarkofag? Rozwiązania, których szukał francuski architekt Jean-Paul Viguier, wznosząc pomieszczenia nowego skarbca i centrum przetwarzania gotówki Banku Francji mogą dać do myślenia projektantom domów jednorodzinnych,... więcej...

data dodania: 2018-12-02

Kolor czarny ma wiele negatywnych konotacji kulturowych, które niełatwo przezwyciężyć. Ale dokonania takich architektów jak Alain Carle pokazują, że odpowiednio konsekwentne użycie delikatnie zwęglonego drewna, drobno oksydowanego metalu czy ogniowanej i szkliwionej cegły jest rozwiązaniem, które może się świetnie sprawdzić w przypadku projektów minimalistycznych domów jednorodzinnych.

więcej...