Współczesna architektura wielorodzinna charakteryzuje się wykorzystaniem jednocześnie prostych form bryły oraz niecodziennych wykończeń aby zaprojektowane budynki były wyjątkowe i indywidualne. Wielokrotnie największy nacisk kładziony jest na wkomponowanie projektów domów wielorodzinnych w otoczenie jak i najlepsze wykorzystanie przestrzeni poprzez idealnie zaprojektowanie programów mieszkań. Przedstawione przez nas budynki pokazują jakie zmiany zachodzą we współczesnej europejskiej architekturze.

Carré w Breda. W 2000 został ukończony kompleks mieszkaniowy projektu zespołu architektów OMA pod przewodnictwem Rema Koolhaasa. Dziedziniec będący częścią obiektu zaprojektowany został przez architektów West8.  Mieszkaniówka znajduje się na terenie byłego kampusu wojskowego  w  zabytkowej części miasta Breda w Holandii. Budynek jest częścią zabudowy Chassé. Okolica skomunikowana dużą siecią infrastruktury drogowej w tym także kolei miejskiej. Wokół znajduje się dużo zieleni w postaci parków, szpalerów drzew, zbiorniki wodne. Działka znajduje się w zespole opasanym przepływającą w tym obszarze rzeką. W oddali widać dużą zalesioną przestrzeń. Budynek otacza brukowany w projektowany wzór plac z elementami zieleni i małą architektura. Budynek graniczy z dużą zielona przestrzenią parku. Wnętrze budynku komunikują trzy przestrzenie komunikacyjne widoczne od strony dziedzińca, złożone z halli, klatek schodowych i wind. Bryła o wymiarach 110 x 80 m  rozrzeźbiona. W skrajnym punkcie wysokościowym dziewięć kondygnacji naziemnych. Całość składa się z szeregu sześciu różnych elementów (bloków) różnych wielkości  połączonych ze sobą. Budynek posiada wewnętrzny dziedziniec Bryła w jednej z części wycięta na wysokość dwóch kondygnacji co otwiera widok na zabytkową zabudowę i koszary.  Wycięty fragment wsparty poprzecznymi, cienkimi. Ścianami. oraz filarami, zabezpieczony siatką ochronną. Aluminiowo-szklane elementy przysłaniają balkony. Chronią przed nadmiernym doświetleniem. Dachy niektórych z brył służą jako tarasy zewnętrzne. Całkowita powierzchnia budynku wynosi 100000m2. Dziewięć kondygnacji naziemnych, jedna podziemna.  W parterze znajdują się wejścia do budynków oraz usługi (6 lokali sklepowych) oraz inne lokale biurowe do wynajęcia. Na kolejnych ośmiu kondygnacjach ulokowane zostały 144 mieszkania rożnego typu.  Każde z mieszkań posiada balkon który wychodzi na wewnętrzny dziedziniec. W budynku znajduje się parking podziemny. Dziedziniec wewnętrzny składa się z zielni niskiej oraz elementów takich jak oświetlenie czy ławki. Bezpośrednia strefa wejść od strony dziedzińca asfaltowana. Ściany pokryte częściowo płytami forniru w miodowym kolorze , elementami blachy ocynkowanej i aluminium.  Pomiędzy widać zaszklenia.  Od zewnętrznej strony każda z brył posiada inne rozmieszczenie okien i loggi o różnych wymiarach. Ściany parteru po części w innej strukturze materiałowej. Ściany od strony dziedzińca tworzą pasma balkonów na jednych płaszczyznach  przysłonięte ruchomymi żaluzjami przejrzystymi, a na innych mlecznymi o aluminiowych ramach. Płaszczyzny ścian utrzymane w dwóch wariantach kolorystyczno materiałowych. Ściany w szarej tonacji łączą się ze ścianami pokrytymi miodowymi deskami forniru.  Gdzieniegdzie doczepione osłonięte stalowa konstrukcja klatki schodowe.

Dom mieszkalny wielorodzinny w Madrycie. W 2007 roku  powstał budynek mieszkaniowy w południowo zachodniej dzielnicy stolicy Carabanchel. w Madrycie.  W 2008 roku ten dom wielorodzinny został laureatem nagrody Royal Institute of British Architects (RIBA) – European Award. Jury w swojej ocenie podkreśliło „konceptualną siłę i surowość wykonania” jaką charakteryzuje się budynek. Działka, na której wybudowano dom wpisuje się w istniejącą siatkę ulic, ma prostokątny kształt o wymiarach 100mx45m. Jej krótsze boki opadają w kierunku wschodnim co posłużyło do zaprojektowania cokołu. W prostopadłościennej bryle znajduje się parking  z wjazdem od ulicy usytuowanej na niższym poziomie od strony wschodniej. Cokół w tym projekcie służy do zniwelowania, różnicy poziomów pomiędzy dłuższymi bokami działki. Dzięki niemu powierzchnia działki została wyniesiona z poziomu terenu, na górny poziom stropu kondygnacji garażowej. Bryła domu o kształcie prostopadłościanu  usytuowano wzdłuż zachodniego dłuższego boku działki. Zewnętrzna ściana domu  znajduje się w płaszczyźnie ściany cokołu i sąsiaduje z ulicą miasta.  Od wschodniej części działki zaprojektowano betonową bramę wpisaną w zbocze poprzez, którą za pomocą pochylni, można dostać się do przestrzeni półprywatnej założenia. To z tej strony z ulicy prowadzą wejścia do przestrzeni komunikacyjnych budynku. Komunikację pionową w domu stanowi siedem klatek schodowych wyposażonych w windy. Obsługują one sześć kondygnacji mieszkalnych i kondygnacje podziemną, w której oprócz miejsc postojowych umieszczono komórki lokatorskie i pomieszczenia techniczne domu. Na tak zaprojektowanym zielonym cokole, postawiono budynek mieszkalny w kształcie prostopadłościanu o wysokości sześciu kondygnacji. Na kondygnacjach mieszkalnych w budynku znajduje się osiemdziesiąt osiem mieszkań o zróżnicowanym programie użytkowym, których łączna powierzchnia wynosi dziewięć tysięcy metrów kwadratowych. Najmniejsze mieszkania o powierzchni około czterdziestu pięciu metrów kwadratowych składają się z pokoju dziennego połączonego z aneksem kuchennym, łazienki i sypialni. W skład programu użytkowego większych mieszkań wchodzą: dodatkowe pokoje od dwóch do trzech, wydzielona kuchnia i dodatkowa łazienka. W budynku znajdują się także mieszkania dwupoziomowe, większość z mieszkań charakteryzuje się bardzo wąskimi sypialniami. Architekci podczas projektowania musieli przestrzegać wytycznych, w których metraże mieszkań (wyznaczone przez specjalną normę) muszą mieścić się w granicach czterdziestu pięciu do dziewięćdziesięciu metrów kwadratowych. Wszystkie mieszkania posiadają podwójną orientacje, co umożliwia ich przewietrzanie. Program użytkowy mieszkań uzupełniono o ażurowe stalowe balkony, które okalają budynek ze wszystkich stron. Balkony różnią się swoją szerokością, po wschodniej i zachodniej stronie mają szerokość 1,5 metra, a od południowej i północnej strony posiadają 0,5 metra szerokości. W założeniu zastosowano również kolektory słoneczne które przysłaniają żaluzje z bambusa wychodzące nad fasadę. Bambus użyty w tej realizacji, ma być ognioodporny, i łatwy to wymiany. Przede wszystkim był on jednak bardzo tanim materiałem. Żaluzje z bambusa zostały stworzone specjalnie na potrzebę tego budynku. Balkony w tym budynku są przedłużeniem mieszkań,  są ważnym elementem kompozycji elewacji. Stropy balkonów, tworzą podział horyzontalnych linii, do których zamocowano elementy ruchomej ściany. Została ona wykonana z „okiennic” z bambusa, które zamocowano do lica stropów. Rytm fasad zmienia się w ciągu dnia w zależności od ich ułożenia. Charakter fasady potęguje barwa bambusa. Żaluzje pozwalają na indywidualną regulacje ekspozycji mieszkań na światło dzienne, zapewniają tym samym bufor termiczny, jednocześnie nadając wnętrzom orientalny charakter.

Gemini Residence  w  Kopenhadze. W 2005 roku w Kopenhadze powstał budynek mieszkaniowy wielorodzinny na podstawie projektu holenderskiego zespołu architektów MVRDV. Projekt jest częścią rewitalizowanego obszaru starego portu z czasu II wojny. Głównym założeniem projektowym było przekształcenie dwóch byłych silosów w których uprzednio przechowywano zboże, na budynek  mieszkaniowy. Obiekt  jest znany również pod nazwą Forsilos. Działka ulokowana w miejscu o charakterze rozlewiskowym.  Budynek położony na jej skraju, nad brzegiem jednego z dopływów.  Apartamentowiec jako jeden z kilku wyższych obiektów stojących w okolicy. Teren intensywnie zurbanizowany. Parcela od południa otwiera się na portowy, nadmorski krajobraz. Wokół nie zaplanowano zielni jednak w pobliżu znajduje się szereg zielonych alei oraz parków. Struktura terenu o bogatej infrastrukturze, rozwiniętej sieci komunikacji lądowej i wodnej. Działka znajduje się blisko centrum. Budynek dostępny od strony głównej drogi dojazdowej, oraz od strony  kanału wodnego przez który przebiega kładka pieszo rowerowa. Na plac prowadzą schody. Do budynku prowadzą dwie przestrzenie komunikacyjne dostępne  z poziomu placu. Wejścia ulokowane w strefie prześwitu pomiędzy budynkami. Budynek ma wysokość 42m, szerokość 25m. Konkretna silna koncepcja bryły. Konstrukcja bazuje na dwóch betonowych silosach które przejęły funkcje nośną całości założenia. Dwie betonowe tuby rozdzielone w poziomie parteru otoczone ośmioma pierścieniami kondygnacji. Każda cofnięta i przeszklona. Dwuczłonowa koncepcja wpisuje się w otoczenie. Szklana struktura  barier loggi odbija  otoczenie.  Obydwie bryły  domknięte odgórnie  dwiema szklanymi lukarnami. Szklane połacie   są głównym źródłem doświetlenia przestrzeni komunikacyjnych.  Wnętrze o wyraźnie zachowanej koncepcji Opiera się na kontraście czerni i bieli. Bryła zachowuje koncepcje dwóch silosów wokół których rozmieszczono mieszkania. Program użytkowy budynku to 84 apartamenty które zajmują 17500m2. Kondygnacja parteru jako dwie odrębne przestrzenie mieści  komórki lokatorskie, rowerownie, pomieszczenia techniczne, klatkę schodową, windę, oraz hall. Wszystkie funkcje rozmieszczone na planie koła w obrębie ścian konstrukcyjnych. Budynek posiada osiem kondygnacji mieszczących apartamenty o charakterystycznym promienistym rozkładzie. Rozlokowane zostały wokół dwóch przestrzeni halli głównych komunikacji które tworzą opływowe ściany silosów. Sekwencyjne mieszkania i duży hall dzielą  korytarze do których prowadzą po dwie dwubiegowe klatki schodowe oraz winda. Mieszkania o różnych rozmiarach łączy sposób rozmieszczenia poszczególnych pomieszczeń. Kuchnia, łazienka, oraz inne mniejsze pomieszczenia ulokowane zostały wokół kręgosłupa komunikacyjnego głównej bryły. Zaszklone pomieszczenia od zewnętrznej strony bryły przeznaczone zostały na pokoje dzienne oraz sypialnie. Każde z pomieszczeń posiada swoje wyjście na loggię. Dwie odrębne  przestrzenie na wysokości każdej z kondygnacji łączą jedne z większych mieszkań założenia o gabarytach 137m2. Zewnętrze loggie zajmują niemal 1/3 całej przestrzeni mieszkaniowej każdego z apartamentów. Budynek o charakterze dwuczłonowej bryły . Struktura betonu w połączeniu ze szkłem.  Ściany parteru  w surowym betonie. Górna część  tworzy podcienie. Część kondygnacji mieszkalnych  od ścian parteru dzieli pas aluminium. Wyżej znajduje się szereg ośmiu poziomych pasów zaszklonych, cofniętych kondygnacji oplecionych loggiami. Spody loggi które jednocześnie spełniają funkcje zadaszenia kondygnacji poniżej  posiadają pręgowane sekwencje. Granice mieszkań w strefach loggii zaznaczają szklane ścianki działowe. Od strony elewacji zewnętrznej na poziomie świetlików widać aluminiowe wstęgi. Dwa betonowe silosy, pozostałości po dzielnicy portowej, stojące na nabrzeżu w Kopenhadze, stają się pretekstem do stworzenia nowoczesnej formy budynku mieszkaniowego z zachowaniem indywidualnego kontekstu.

/rz/