Raphael Soriano, architekt – modernista
Raphael Soriano urodził się na greckiej wyspie Rodos w 1904 r. Kiedy miał dwadzieścia lat, jego rodzina przeniosła się do Stanów Zjednoczonych. W wieku 30 lat ukończył studia na wydziale architektury Uniwersytetu Południowo – Kalifornijskiego. Jeszcze w czasie nauki zaczął pracować jako uczeń, dziś powiedzielibyśmy – stażysta, w pracowni Richarda Neutry, zwolennika modernizmu, kierunku coraz popularniejszego wśród amerykańskich projektantów domów. Nie oparł mu się także Soriano, ale po kolei.
Lata 30. ubiegłego wieku to nie był dobry czas dla architektów. W pogrążonym w Wielkim Kryzysie Stanach Zjednoczonych nie było klientów, którzy zaoferowaliby intratne zlecenia dla specjalistów od projektowania domów. Dlatego Soriano pracował jako wykładowca w szkole, którą niedawno ukończył, a jednocześnie nie rezygnował z prób zaistnienia na rynku. Mimo trudnych czasów, pierwsze sukcesy przyszły bardzo szybko. W 1936 roku na zlecenie wydziału urbanistycznego rady miejskiej Los Angeles stworzył projekt domu, który miał być tani w budowie i użytkowaniu. Materiałem było drewno lub beton, dom miał ramową konstrukcję, a przestrzeń wykorzystano do maksimum. Meble zostały wbudowane w ściany, kolejną cechą charakterystyczną było przeniesienie części funkcji wewnętrznych na zewnątrz. Projekt ostatecznie nie doczekał się realizacji.
Pierwszym zrealizowanym pomysłem Soriano był dom dla Emmanuela Lipetza, powstały w 1936 roku. Budynek miał lekką konstrukcję, jego ozdobą było sala muzyczna, gdzie właściciel umieścił swój fortepian. Miała ona wydłużony kształt, zakończony półkoliście. Ściany były przeszkolone a okna wstawiono w konstrukcję z metalowych słupów. To będzie jeden ze znaków rozpoznawczych budynków Soriano. Dom zachował się po dziś dzień – przeszedł renowację, ale unikalny charakter sali muzycznej zachowano.
W kolejnych latach Raphael Soriano zaprojektował kilkanaście budynków. Wszystkie miały lekką konstrukcję szkieletową, z belek stalowych albo aluminiowych. W niektórych projektach architekt korzystał także z drewna, jako materiału do budowy ścian. Początek lat 50. dla Soriano to udział w projekcie domów modelowych, tak zwanych Case Study, w którym brali udział najlepsi amerykańscy architekci tamtego okresu. Projekt Soriano wyglądał jak przeszklony pawilon. Część ścian wewnętrznych zbudowano z cegieł, część dachu nad jadalnią była ze szkła. Pomysł doczekał się realizacji, ale nie dotrwał do naszych czasów. Kolejni właściciele dodali górne piętro i zamysł Soriano jest obecnie nie do odtworzenia. Idee architekta zainspirowały innego uczestnika programu Case Study Houses, czyli Pierre Koeniga, autora słynnego domu Stahla, zbudowanego na wzgórzu Hollywood. W tym projekcie dominowały ściany ze szkła, zapewniające oszałamiający widok na okolicę. Jednocześnie lekka konstrukcja, składająca się z aluminiowych belek, pozwoliła na to, by budynek powstał na stromym zboczu.
Kolejnym projektem, jakiego podjął się Soriano, było stworzenie domu z elementów stalowych. Szkielet z belek nakryty był aluminiowym dachem. Ściany tradycyjnie zbudowano w większości ze szkła. Budynek powstał na zlecenie developera z San Francisco, który planował uruchomienie seryjnej produkcji. Ostatecznie do tego nie doszło, ale Soriano założył własną firmę, produkującą aluminiowe domy o różnej powierzchni. Budynki takie powstawały między innymi na wyspie Maui na Hawajach.
RR